Бэдлендс ҮЦХ
Үргэлжлэл: 00:45:03
Гэр: Бэдлендсийн үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнгийн зун. Тус улсын хамгийн том хөхтөн амьтан энд амьдардаг, 900 кг жинтэй... ...америкийн бизонууд.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Бэдлендс бол тэдний жил бүрийн орооны цагийн хамгийн тохиромжтой газар нь. Байгалийн ертөнцөд хүнд жингийн хамгийн агуу тулаануудын нэг. Одоогийн аварга нь том, хөгшин бух.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Зөвхөн ялагч үржих боломж олж авна.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Өнөөдөр тэр титмээ алдлаа. Хөгшин бух ухарч байна. Тэр дахиад нэг тулалдахын тулд нэг жил хүлээх болно. Хүч чадлаа сэлбэхийн тулд түүнд тусламж хэрэгтэй.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Бэдлендс-д тусламж санаандгүй газраас ирдэг юм. Тэр ердөө л түүнийг олох хэрэгтэй.
-----------------------------------------------------------
АМЕРИКИЙН ҮНДЭСНИЙ ЦЭЦЭРЛЭГТ ХҮРЭЭЛЭН: БЭДЛЕНДС
-----------------------------------------------------------
Өгүүлэгч: Гэрт Брүкс
-----------------------------------------------------------
Гэр: Бэдлендс үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн, Өмнөд Дакота. 244,000 акр газар хоёр гайхалтай ертөнцөд хуваагддаг. Бэдлендсийн хад чулуунууд хөрс шороо, салхи, борооны нөлөөгөөр сийлэгдсэн байдаг. Тэдний ард зүлэг бүхий эртний далай бий. Хуучны баруун нутгийн билэг тэмдэгүүд.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Энэ нутаг америкийн уугуул иргэдтэй их эртний, гүнзгий холбоотой байдаг юм. Энэ газар Оглала Лакота овгийн одоогийн мөн түүхэн газар нутаг нь.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Хүмүүс энэ газрыг 12000 жилийн турш ашиглаж ирсэн ч нугын ноход үүнээс ч удаан амьдарч иржээ.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Энэ хар сүүлт эмэгчин нугын нохой нугад, котери гэж нэрлэдэг бүлтэй хамт амьдардаг. Хавар нь түүний бүлтэй болох цаг иржээ.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Үржилд орсны дараа эмэгчин үүрээ авч үлдэж, үүрэндээ хэрэгтэй материалыг цуглуулдаг.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Үүний хажуугаар тэр байгаль орчны инженер болно. Түүний байнгын цэцэрлэгжүүлэлт 100 гаруй төрөлд зүйлд ашиг тустай. Өргөн уудам өвсөн далайд, нугын ноходын дошнууд амьдралын арал болж, дэлхийн өнцөг булан бүрээс янз бүрийн амьтадыг татна... ...бас махчин амьтадыг.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Нугын нохой цөөвөр чонын хамгийн амттай зууш нь. Эмэгчний бүл зохиох гэсэн хүсэл нь эхлээгүй байхдаа дуусаж мэднэ.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Эмэгчин аюулыг огтхон ч анзаарахгүй байна. Гэсэн хэдий ч нугын нохойнд холбоотнууд бий. Түүний хөршүүд өндөржүүлсэн бэлэн байдалд байна.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Нугын нохойн дош болгон өөрийн гэсэн дохиоллын системтэй. Энэ бол урд нь тайлагдаагүй маш төвөгтэй амьтны хэлнүүдийн нэг, янз бүрийн аюулын эсрэг тодорхой дохионуудтай.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Цөөвөр чоно харагдлаа, тэд богино жиргээгээр дохио өгч байна. Аюул өнгөрсний дараа “бүх юм аюулгүй” гэсэн дохио болгож... ... дээшээ цоройно.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Бэдлендст өсөж үржих түлхүүр нь бие биедээ анхаарал тавихад байдаг.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Бэдлендс нь 1978 онд үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн болжээ. Энэ бол Лакотагийн ард түмнийг хүндэтгэсэн нэр. Анхны үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнг байгуулахаас хэдэн зуун жилийн өмнө тэд энэ газрыг “мако шича” буюу "муу газар" гэж нэрлэдэг байв. Хадархаг газрыг мөн л Бэдлендс гэж нэрлэдэг.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Энэ газар 75 сая жилийн өмнө хурдас чулуулаг үелэн давхарладсаар хуримтлагдах үйл явцаар үүсчээ. Өнгөт судалууд нь ширэнгэн ой, намаг, эртний далайн ёроол байсныг харуулдаг. Тус бүр нь яг түүхийн номын хуудас шиг өөрсдийн ул мөрийг үлдээсэн байдаг. Энэ газар амьдралд дайсагнасан мэт харагдавч шинжээчдийн үзсэнээр харин ч бүлээ өсгөхөд тохиромжтой газар ажээ.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Цасны аргалуудад Бэдлендс хамгаалалтын цайз, аварга тоглоомын талбайн төгс хослол болдог. Сүрэг дүүрэн хургануудтай, тэд ч өндрөөс айхгүй байгаа нь илт. Энэ эм хурга өөрт нь хэрэгтэй авирах бүх хэрэгсэлтэйгээ хамт төрсөн. Гэхдээ тэр түүнийгээ яаж ашиглахыг хараахан сураагүй байгаа.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Хургыг авирхад эх нь зоригжуулна, бүр нэг л буруу алхам хийж, доошоо хэдэн зуун метр өнхрөх байсан ч хамаагүй.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Эдгээр хурганууд төрөөд хэдхэн долоо хонож байгаа ч аль хэдийн мэргэжилтнүүд шиг харагдана, өөртөө итгэлтэй, уян хатан, айдасгүй.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Гэвч Бэдлендс маш хорон. Хэдийгээр тэд өөртөө итгэлтэй ч үсрэлт болгон санасны дагуу болдоггүй.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Энэ асрагч нэг хурга алга болсныг гэнэт анзаарчээ. Тэр хурга хавцал руу унаж, нуруундаа хүнд шарх авчээ. Бэдлендсийн чулуулаг нь яг барзгар зүлгүүр шиг шархлуулдаг. Хургаа туршлагагүй гэдэг нь илт. Тэр дээшээ авирах ёстой тэр газраар доош бууж байна.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Нар жаргах үед... ...хурга ганцаараа үлдлээ. Энэ хавцал байгалийн цуурайтай өрөө гэсэн үг. Түүний тусламж гуйн майлах дуу нэг бол түүнийг аврана, эсвэл оройн хоолны дохио болно.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Хурга шөнөдөө амьд үлджээ. Хэзээ ч юм хоёр сая цасны аргаль америкийн хамгийн их бартаатай газруудаар бэлчдэг байсан ч тэд олон амьтдын адил тоо толгой нь огцом цөөрчээ. Өнөөдөр Бэдлендсийн үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнд 250 орчим аргаль амьдардаг.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Хад чулуун оргилууд аюулгүй байдлыг хангадаг байхад, доор, задгай нугад хаврын ер бусын зан үйл эхлэнэ. Эрэгчин шовх сүүлт сойрууд лек гэж нэрлэгддэг сүргээр цугларна. Тэд бүжгийн тэмцээнд оролцохоор иржээ. Шилдэг бүжигчин үржилд орох боломж олж авна.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Цэцэрлэгт хүрээлэнгийн тэгш талбай, богино өвс төгс бүжгийн талбайг бий болгож...... харин эмэгчин сойрууд шүүгчид болдог. Тэд ирээдүйн хосоо хажуунаас нь ажиглана. Тайзан дээр эрэгчингүүд нүүр нүүрээ харалцан зогсоно. Бүжигчид хөлөө хурдан хурдан дэвсэлж, сүүлний өдөө сэгсэрцгээнэ. Эрэгчин бүр өөрийнхөө байрлалыг хамгаалдаг.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Хэрэв бүжигчин ухрахгүй бол... ...тэд хуучны шалгарсан аргаар энэ асуудлыг шийддэг. Үүнд хязгаар байхгүй.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Хэдийгээр тэд зүтгэл гаргасан ч хөвгүүд эмэгчний сэтгэлийг хөдөлгөж чадсангүй, эмэгчин сойр өнөөдөр сонголт хийх хэрэггүй боллоо. Нар мандаснаас хойш нэг цагийн дараа бүжгийн талбай хаагдана. Тэмцээнд оролцогчид өөрсдийгөө батлан харуулахын тулд дараагийн хэдэн долоо хоногт өглөө бүр ирэх болно.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Бэдлендсийн үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнд өвс ногоо зонхилдог. Энэ бол америкийн хамгийн том холимог өвстэй экосистем бөгөөд баруун хэсгийн богино өвснүүд зүүн талын өндөр өвснүүдтэй нийлдэг.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Мөн бусад төрлийн нугуудаас илүү олон төрөл зүйлийн ургамалтай газар. Гэхдээ цэцэрлэгт хүрээлэнгийн өвсөн тэжээлт амьтдын хувьд бүх өвс адилхан байдаггүй.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Тулалдаанд эцэж ядарсан бизоны хувьд, түүний хайсан зүйл нь нугын ноход. Хүч чадлаа сэлбэхийн тулд шим тэжээлээр баялаг тэжээллэг бэлчээр хэрэгтэй. Өвс нь богинохон байж мэднэ, гэвч нугын нохдын ачаар энэ нуга цэцэрлэгт хүрээлэнгийн хамгийн шилдэг нь. Энд зугаалах газар хаа сайгүй... ...тиймээс нугын нохой зөвшөөрөл өглөө.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Нугын ноход үүрнийхээ эргэн тойронд бэлчихдээ ургамлыг байнга шинээр ургах төлөв байдалд үлдээдэг нь нь бусад нугаас илүү их уургийн агууламжтай болгодог байна.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Бизон цадтал идсэний дараа амарч болох ч цэцэрлэгч нугын ноход амрах завгүй байдаг. Энэ эмэгчний нүхийг олон үеийн турш ашиглаж иржээ. Нүхийг хэвийн байлгахын тулд ихээхэн хүчин чармайлт хэрэгтэй. Түүний шаргуу хөдөлмөр зөвхөн эмх цэгцтэй байхад биш, мөн цэцэрлэгт хүрээлэнд ихээхэн нөлөө үзүүлдэг. Тэр хөрсөн дэх шим тэжээлийг дахин боловсруулж, бүх амьтад идэхээр бодож илүү олон ургамал, цэцэгүүд тэжээдэг. Ажилдаа улайрсан эмэгчин урилгагүй зочныг анзаарсангүй.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Анхны нүхний шар шувуу иржээ. Тэр үржилд орохоор Мексикээс Бэдлендсийн үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнд ирсэн аж. Тэр хосоо ирэхээс нь өмнө үүрээ олох ёстой. Нэрнээсээ үл хамааран нүхний шар шувуу нүх ухах нь ховор байдаг. Хэдийн нүх бэлэн байхад өөрөө ухах ямар хэрэг байна? Нугын нохойн нүх боломжийн харагдаж байна. Нуга сайхан харагдацтай. Аливаа аюул заналыг илрүүлэх өөрийн гэсэн харуулын ноходтой. Тэргүүн зэргийн өмч нь хамгаалагдсан тул тэр хос нь удахгүй ирнэ гэж найдаж байна. Тэр болтол түүнд хүлээхээс өөр сонголт үлдсэнгүй... ...Дахиад жаахан хүлээх хэрэгтэй.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Эрэгчин цэцэрлэгт хүрээлэнд бууснаас хэд хоногийн дараа түүний хос Мексикээс ирлээ. Жаахан хоцорсон болохоос. Эмэгчин маш их хүлээлттэй байна, тэгээд даруйхан тэдний ирээдүйн үүрийг шалгахаар боллоо. Энэ нүх ангаахайнуудаа өсгөхөд яг тохирох хэмжээтэй ажээ. Эрэгчин түүнд шинээр суурьшсаны бэлгээ үзүүлж байна. Эмэгчин нүхний шар шувууг том, шүүслэг цох хорхойноос өөр юу ч баярлуулахгүй.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Тун удахгүй хосууд үржиж эхлэх ба эмэгчин нь нүхэндээ аюулгүй өндөглөх болно.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Зарим нь цэцэрлэгт хүрээлэнд шинэ амьдрал зохиох гэж 1600 км аялдаг бол зарим нь энд эрт дээр үеэс байсан амьдралыг судлахаар ирцгээдэг.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Бэдлендсийн үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн нь дэлхийн хамгийн баялаг чулуужсан ордуудын нэг. Эндээс хирс, яст мэлхийн эртний өвөгүүд, мөн сэлмэн соёот барын үлдэгдэл олджээ.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Лакотагийн домогт 100 гаруй бизоны урттай аварга могойн тухай өгүүлдэг. Ах дүү хоёр могой руу дайрч, шидэт сум харважээ. Түүний үхлийн өмнөх таталт дэлхийг чичрээж байсан гэнэ. Тэгээд могойн үлдэгдэл Бэдлендсийг үүсгэжээ.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Мөн энэ газар жилд 2,5 см шилжиж, элэгдэж байдаг. Эцсийн эцэст салхи, бороо тэднийг бүрэн устгах болно. Энд шуурга ховор тохиолддог боловч хүчтэй байж болно. Бүр түр зуурын аадар бороо ч энэ газрын эртний хэв шинжийг өөрчилнө.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Цэцэрлэгт хүрээлэнгийн хойд талаар Сэйж Крик гол урсдаг бөгөөд борооны үеэр сэргэдэг цөөхөн голуудын нэг.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Цангаж ядарсан аялагч ус уухаар ирлээ. Хадны хараацай. Тэр, мөн бусад нь Өмнөд Америкаас энд ирэхийн тулд бараг 4800 км нисчээ. Манай аялагч сүүлийн хэдэн өдөр өөрийнхөө хостой хамт цэцэрлэгт хүрээлэнг судлаж, үүрээ засах тохиромжтой газар хайжээ. Бүх зүйл зөв байх ёстой, үд дундын наргүй сүүдэртэй, махчин амьтдад хүрэхэд хэцүү, усны ойролцоо. Эмэгчингүүд зөвшөөрөл өгсөн даруйд колони ажиллаж эхэлдэг. Бороо зөвхөн ундлахад хэрэгтэйгээс гадна, тунамал чулуулгийг хөндий рүү урсгана. Хагас сая жилийн элэгдлээс үүссэн шавар үүр барихад тохиромжтой материал. Нэгэн цагт энд хэсүүчилж байсан сэлмэн соёот барууд одоо хараацайнуудын цемент болж хувирчээ. Гэвч үүр болгонд мянган хошуу ордог болохоор тэдэнд хийх ажил нь зөндөө.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Бороо хадны хараацайнуудад үүрээ барихад нь туслахаас гадна бэлчээрүүдийг ч амилуулдаг байна. Нугын ноходын дошнуудын эргэн тойронд амьдрал цэцэглэж эхэллээ.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Бизоны сүрэг эцэс төгсгөлгүй өтгөн өвсөн дунд бэлчээрлэхээр иржээ. Гэвч бизонууд одоо өөрсдийн түүхэн нутаг дэвсгэрийн нэг ч хүрэхгүй хувийг эзэлдэг. Тэд энд удаан хугацааны турш ердөө л дурсамж байсан. 1963 онд цөөхөн хэдэн бизоныг одоогийн Бэдлендсийн үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнгийн зэрлэг байгальд тавих хүртэл. Жар хүрэхгүй жилийн дотор тэр цөөхөн хэд нь... ...1000 гаруй болтлоо өсчээ.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Өнөөдөр Бэдлендсийн үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн бидний өнгөрсөн үеийн нэг хэсэг. Дэлхий даяар сэрүүн бүсийн бүх бэлчээрүүдийн бараг тал хувь нь үгүй болсон. Энэ бол дэлхий дээр устах аюулд хамгийн их орсон экосистем юм. Цэцэрлэгт хүрээлэн найдварын арал. Бизонууд нуга, талыг эзэгнэж байхад тэндэхийн амьдрал цэцэглэж байдаг. Бизон тус бүр дунджаар 11 кг ялгадас гадагшлуулж, өдөр бүр 4,5 литр шээс ялгаруулна. Азот, фосфор, кальци зэрэг химийн бодис, шим тэжээлээр дүүрэн байгалийн бордоо нь өвс ургамал ургахад нэн тохиромжтой байдаг.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Нугын ноход бизонуудад, бизонууд нугын бэлчээрт тусалдаг. Их тал газрыг бүрдүүлдэг гол харилцаанууд энэ. Амьдрах орчныг нь хамгаалж чадвал зэрлэг ан амьтад өсөж үржих боломжтой.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Бизонууд ардаа жинхэнэ замбараагүй байдлыг үлдээжээ. Нүхний шар шувуу цэвэрлэгээний үүргийг хариуцаж авчээ. Бизоны ялгадас өвсөнд ашигтай, үнэр нь махчин амьтдаас үүрээ нуухад туслана. Тэр байгалийн баялгийг ашиглаж байгаа цорын ганц амьтан бишээ.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Энэ солонгон өнгөт цох адилхан зүйлийг хийдэг. Түүний хувьд ялгадас тэсэхийн араггүй амттан. Тэр хэдэн сарын турш юм идээгүй. Түүний хийх ёстой бүх зүйл нь өөрөө мартсан бизонд няц гишгүүлэхгүй байх. Гэвч цох одоо ч бэлэгний хойноос ангуучилсан нүхний шар шувуунаас болгоомжлох хэрэгтэй. Цох түүнд гайхамшигтай бэлэг болж мэднэ.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Хурдан холдох цаг болжээ. Тэр хамгийн төгс нисэгчдийн нэг биш. Гэхдээ тэр хайж байсан зүйлээ олжээ. Тэр ганцаараа биш аж.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Мөөрөлдсөн бизонууд, хуцалдах нугын ноходын дунд энэ бол анхны харцны хайр. Хурдхан хооллосны дараа ажилдаа орох цаг боллоо. Дурлалт цохнууд шинэ үүрэндээ нүх гаргаж байна.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Тэд хамтдаа ажилласнаар хэд хэдэн хонгил үүсгэдэг. Тэдний зарим нь агуулахын үүрэг гүйцэтгэнэ, харин энэ доод хонгилд илүү үнэт зүйлс хадгалагдах болно.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Бүр гүнд нь эмэгчин цох өндөглөнө. Ялгадас тэдний үр төлүүд өвлийг давах хэмжээний тэжээлээр хангадаг. Хэрвээ цохнууд байгаагүй бол нуга өвдөг хүртлээ ялгадасанд умбаж, энэ нь нугын ноход, эсвэл тэдний шинэ зочдод таатай санагдахгүй байх байлаа.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Бэдлендст жилд нэг сая орчим жуулчин ирдэг бөгөөд тэд энд явган аялах, үзэсгэлэнт газруудаар аялах, хээрээр амрахаар ирцгээдэг. Яг одоо нугын ноходын дошоор зочлох хамгийн тохиромжтой цаг. Энэ бол гөлөгнүүдийн улирал.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Сониуч гөлөгнүүд Бэдлендсийн үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн даяар гарч ирцгээж байна. Эхэд нь хийх зүйл их бий. Тэр сүүлийн хэдэн долоо хоногийг нүхэндээ, аюулгүй орчинд гөлөгнүүдээ асарч өнгөрүүлжээ. Одоо тэднийг гадаад ертөнцтэй танилцуулах цаг нь ирсэн.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Тэдэнд бизонууд маш аймшигтай амьтад шиг харагдана. Үүрэнд нь ойрхон бүр аймшигтай амьтан байдаг: тэдний ааштай нагац эгч нь.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Эх нь нүхээ цэвэрлэж байх үеэр гэнэт нүүр рүү нь шороо цацагдлаа. Энэхүү гэр бүлийн дайсагналцал хэдэн долоо хоног үргэлжилж байгаа юм. Нагац эгч орон зайгаа хуваалцах дургүй. Байдал хурцдаж эхэллээ. Энэ үнэндээ газар нутгийн дайн. Шинэхэн ээжийн тэвчээр нь барагджээ. Энэ дохиог буруу тайлбарлах боломжгүй. Энэ бүхэн үүгээр дуусах ёстой.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Гэхдээ энэ нохой амархан бууж өгөхгүй ээ. Ээж эгчдээ сургамж өгөхөөр боллоо. Ухах зориулалттай шүд, сарвуутай тэд айхтар тулаанчид болдог. Хүнд гэмтэл учруулж ч болзошгүй.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Гэр бүл. Тэдэнтэй хамт амьдарч чадахгүй, тэдэнгүйгээр амьдарч чадахгүй. Эх, түүний гөлөгнүүдтэй хэн ч мөчөөрхөх ёсгүй. Бүх зүйл цэвэр. Дайн дуусчээ.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Хөгшин бухны хүч нь дахин сэргэжээ. Гэвч бүх амьтад үүрээ барьж, бүл зохиож байхад харамсалтай нь тэр ганцаараа. Тэр өөрийнхөө тав тухын эх үүсвэрийг олжээ. Маажуур. Цэцэрлэгт хүрээлэнгийн хамгаалагчид маажихад хүндрэлтэй газруудад нь яг тохирсон ийм шонгууд, тэмдэглэгээнүүд нилээн олныг суурилуулжээ. Гэхдээ түүний амгалан байдал богинохон байлаа.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Бэдлендст цаг агаар хурдан өөрчлөгдөж болно, зун ч гэсэн. Хэдэн сарын халуун наранд хатаж эхэлсэн цэцэрлэгт хүрээлэнд шуурга маш чухал бороог авчирдаг.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Гэвч зарим амьтадын хувьд бороо сүйтгэл болдог.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Бэдлендсийн нэгэн адил хадны хараацайнуудын үүрнүүд сүйджээ. Ус тэднийг энд авчирсан ч одоо үүрийг нь сүйтгэжээ. Үерийн ус эргэцэгийг нурахад хүргэсэн байна. Колони алга болжээ. Хараацайнууд энд байсан гэх шинж тэмдэг бараг байхгүй.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Гэхдээ л хараацайнууд хөдөлмөрч амьтад. Ердөө хэдхэн хоногийн дараа тэд цагийг зүгээр өнгөрүүлсэнгүй. Тэд гүүрний доор дахин үүрнүүдээ барьжээ.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Хэзээ ч юм америкийн хадан хясаануудад амьдарч байсан хадны хараацайнуудад өргөтгөсөн зам, гүүр амьдрах хүрээг нь тэлж өгчээ.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Одоо хосууд нэгдүгээр зэрэглэлийн өндөр газрын үүрэнд амьдардаг. Хараацайн үүрнүүдээс харагдах байдал сайхан. Хэдийгээр тэд бие биендээ жаахан давчуу ч гэсэн. Гүүр одоо өөрийн гэсэн оргил цагтай хараацайнуудын хотхон болон хувирчээ. Гэхдээ энэ бол утопи биш.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Бух могой хараацайнуудыг олжээ. Гэхдээ тэр хараацайнуудын хойноос энд ирээгүй.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Бух могой боломж олдвол хадны хараацайг ч иднэ. Шувууд түүнтэй тэмцэхэд хийж чадах зүйл нь бага. Гэхдээ энэ могой өдтэй зууш биш, залгих өндөг хайж байна.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Хадны хараацай өндөгтэйгээ үлдээд азаа үзэх, эсвэл зугтах зам байгаа. Үржлийн улирлын эхэн үед эрсдэлд орох ердөө ч үнэ цэнэтэй зүйл биш. Хосуудад дахин эхлүүлэх хугацаа байна.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Нүхний шар шувуунууд нүхэндээ аюулгүйгээр шуургыг өнгөрүүлжээ. Ангаахайнууд мэндлэхдээ ганцаараа байдаггүй. Анхны ангаахай нь хорвоог харах хүсэлтэй ажээ. Тэр маш их өлсчээ. Нэг ангаахай тэжээнэ гэдэг хэцүү ажил. Хоёрыг хооллох нь амаргүй даваа. Ээж нь харж хамгаалж, аав нь ан хийнэ. Ямар ч авралгүй. Одоо гурван дэгдээхэй болжээ. Таван дэгдээхэй. Ядарсан аав нь буцаж ирээд хооллох долоон амтай болсныг хараад ямар их гайхахыг төсөөлөөд үз. Ангаахайнууд 7 хоногт хоёр дахин томордог. Аав нь жаахан амраад авъя гэж дөнгөж бодонгуут... оройтож гарсан ангаахай... тэр ах эгч нараасаа одой харагдана.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Тэр даагаа нэхэхээр шийдсэн бололтой. Хэрэв тэр хооллохыг хүсч байвал хатуужих хэрэгтэй. Тэр хичнээн хичээсэн ч тэргүүн эгнээнд гарч чадахгүй. Хожуу гарсан дэгдээхэйнүүд нас биед хүртлээ амьд байх нь ховор.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Харин шавьжаар баялаг нугын нохдын дошнуудад идэх зүйл зөндөө бий. Тэр ашгүй хоолтой залгалаа. Сэргэсэн ангаахай тоглоомондоо буцаж орлоо. Дохио хүлээ, бэлдээд, урагшаа.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Бяцхан нүхний шар шувуу эцэст нь хоолны кома гэж юу болохыг мэджээ.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Нэг жил өнгөрч, хөгшин бизон эцэст нь тулааны талбарт буцаж ирлээ. Тэр Бэдлендсийн үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн, нугын нохдын тусламжтайгаар дахин хүч чадалтай болжээ. Сүрэг цэцэрлэгт хүрээлэнгийн яг зүрхэнд нь болох баатарлаг тулааныг үзхээр цугларч байна. Өрсөлдөгчид ирлээ. Хуучин дайснууд дахин нэгджээ.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Магадгүй энэ нэг бол хөгшин бухын давамгайлах сүүлчийн боломж... ... эсвэл сүргээ орхино.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Өнгөрсөн жилийн орооны үеэр хөгшин бух ялагдаж, сульдсан байсан. Гэвч цэцэрлэгт хүрээлэн түүнийг амьдралд буцааж оруулсан юм. Тэр үржилд бэлэн болжээ. Тэр үнээ болгоныг өөртөө дагуулж, дараа нь өрсөлдөгч бухнуудаас хамгаалах ёстой.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Нэгдүгээрт, шороон дээр хөрвөөж байгаа нь тэр тулалдах бэлтгэлтэй байгааг харуулна.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Түүнийг тооцоо бодох өдөр ирлээ. 900 кг булчин тулаанаар цангажээ. Гэхдээ ганцхан тулаан болохгүй. Тулалдана... дахиад тулалдана... дахиад тулалдана... дахиад тулалдана. Одоохондоо маш сайн болж байна.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Гэхдээ шинээр ирсэн бух том ажээ. Хөгшин бух чухам үүнд бэлтгэж байсан юм. Одоо ухрах газар байхгүй. Дуудлагыг хүлээн авлаа.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Өрсөлдөгчууд адилхан том биетэй, гэвч хөгшин бух илүү туршлагатай.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Өрсөлдөгч нь бууж өглөө... тэгээд ухарлаа. Хөгшин бух хэцүүхэн ялалт байгуулсанаа зарлаж байна. Энэ бол түүний алдрын өдөр. Түүний цус дараагийн хойч үед урсах болно. Түүний үр төлүүд цэцэрлэгт хүрээлэнгийн хамгаалалт дор өсөж үржиж, энэ газар дээр амьдардаг бизонуудын тоог үргэлжлүүлэн нэмэгдүүлэх болно. Бэдлендсийн үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнд бизонуудыг дахин нутагшуулсан нь гэрч нь болж болох амжилтын түүх билээ.
-----------------------------------------------------------
Гэр: Энэ нь тус нутгийн түүхэнд шинэ хуудсыг нээж байна. Бэдлендс бол зэрлэг амьтдын дархан цаазат газар. Чулуужсан олдворуудын дунд шинэ амьдрал цэцэглэсээр. Бэлэг тэмдэг буцан ирж, Их тал газрын хамгаалагчид энэхүү зэрлэг байгалийг үеийн үед хамгаалахаар буцаж ирцгээлээ.
Back to episodes Go home